Ruurd de Vries  & Aukje Weiland

1914 de verlovingsfoto van Ruurd en Aukje (gemaakt te Heerenveen)

Ruurd de Vries werd geboren op 19 november 1891 in het Opsterlandse dorp Hemrik, gelegen in het zuidoosten van de provincie Friesland. Hij was de enige  zoon uit het huwelijk van Jan de Vries, die arbeider is,  en Berendje Hofstra. Toen zijn moeder op 22 jarige leeftijd in 1895 overleed bleef hij met zijn vader en twee jongere zusjes achter. Vader Jan hertrouwde twee maal. Zijn stiefmoeders zijn achtereenvolgend Jantje Ausma en Lieske Slotegraaf. Uit beide relaties krijgt Ruurd een stiefzusje.

Met name met zijn 2e stiefmoeder zou hij niet zo'n goede band hebben gehad. Reden voor Ruurd - zo wordt er gezegd- om al op jonge leeftijd zijn geluk te beproeven in Duitsland, hoewel tastbare bewijzen daarvoor ontbreken.

Aukje Weiland zag op 17 oktober 1891 het levenslicht in Terwispel. Eveneeens gelegen in de gemeente Opsterland. Ze is een dochter van Wietze Weiland en Hiltje de Jong. Ook zij is het oudste kind in het (veen)arbeidersgezin.

Het tweetal krijgt verkering en gaat op 2 mei 1914 in ondertrouw. Het huwelijk wordt op 14 mei 1914 voltrokken in Beetsterzwaag. Het paar gaat wonen in Echten, maar als het eerste kind op komt is wil de aanstaande moeder verhuizen, omdat in het huis iemand had gewoond met een besmetlijke ziekte.  In 1915 wordt hun eerste kind Berendje geboren in een huisje naast de zuivelfabriek in Tijnje. Dat zelfde jaar krijgt Ruurd een pas, die goedgekeurd is 'zum Eintritt in das Reichsgebiet'. Waarschijnlijk probeerde hij (ook?) nu de kost over de grens te verdienen. Het jaar daarop, op 11 juli  1916 gaat hij in militaire dienst bij de infanterie te Amersfoort, alwaar hij op 1-7-1917 'hoornblazer' wordt.

In 1917, als Hiltje wordt geboren woont het gezinnetje in Tijnje aan de Riperwei (naast Sietse de Haan), niet ver van de kom van het dorp. Het is in 1919 ook het geboortehuis van hun eerste zoon, Jan. Ruurd heeft dan al een jaar lang 'onbepaald verlof ', maar op 30 november 1919 is zijn 'werkelijke dienst t.g.v. demobilisatie ten einde' 

In 1921 verhuist men weer. Nu naar Beetsterzwaag. Het huis staat bij de brug over het Ald Djip aan de Ald Hearrenwei. (Het huis waarin en waarbij het later door de Friese schrijver Rink van der Velde geschreven boek 'Feroaring fan lucht' zich afspeelt.)

'' Foroaring fan Lucht" Het huis waar Ruurd en Aukje woonden van 1921 tot 1922. 

Hier wordt Wietske nog dat zelfde jaar geboren. Het zou het enige kind uit het gezin zijn dat niet in Tijnje ter wereld kwam, want in het jaar daarop wonen Ruurd en Aukje met hun kroost in een keet aan de Legewei (naast Andries Bok) In 1923 moet Grietje Trijntje hier geboren zijn.

In mei 1925 betrekt men woning nr 130 aan de Legewei. Het is een koopwoning van  'Eigen Erf'.  

De tweede zoon, Heinze is - zo zegt men - geboren in achteraf staand boerderijtje aan eveneens de Legewei. We schrijven dan 1925. En het jaar daarop streek het gezin neer in Gersloot, aan de Lytse Sé.

In mei 1928 gaan Ruurd en Aukje met hun kinderen weer in Tijnje wonen. Het huis met nr 151  is de helft van een dubbele woning bij de Ulesprong, aan het Lange Rak. Daar komt, een week nadat men er in trok, Trijntje Grietje ter wereld.

Eveneens aan het Lange Rak, enkele honderden meters richting  de kom van het dorp, staat hun volgende huis. In mei 1929 wordt het betrokken.  In dit huis wordt in 1931 Klazina geboren en in 1933 Jantje Janna. Ruurd zit dan in de handel van aardappelen. Hun oudste dochter Berentje (19) trouwt vanuit dit huis in 1934 met Freerk Walstra.  Vanaf hier doet Aukje in 1935 ook haar verzoek voor een kunstgebit  aan de Koningin. Zonder resultaat evenwel. Haar man krijgt in dat zelfde jaar een vergunning tot mollenhandel. Als in 1937 hun laatste zoon Sietzehet levenslicht ziet, gevolgd door hun elfde en laatste telg, Hinke. Het is dan 1938.

 

1934 Ruurd en Aukje met hun kinderen naast hun huis aan het Lange rak in Tijnje.

In 1939, een jaar voordat de 2e WO uitbreekt, verhuist de familie de Vries van achter het Lange Rak naar de Riperwei. Het huisje met nr 198 zal later in de jaren "80 grote bekendheid krijgen vanwege de strijd die Elias van der Werf voert voor haar bestaan. En met succes. Het staat er nog steeds.

Tijnje 198, het huisje aan de Riperwei. Het gezin woonde er van 1939 tot 1950

In de eerste oorlogsjaren is Ruurd werkzaam in Duitsland, in 'Lager Sande' nabij Wilhelmshaven. Tastbare zaken uit die tijd zijn de betalingsbewijzen uit Duitsland, de persoonsbewijzen, en de 'Freistellung' voor de fiets van Ruurd met kenteken 2594.

1948 Ruurd en Aukje met hun 11  kinderen

In 1950 kopen Ruurd en Aukje  in Gorredijk een huis, Langewal 28, dat ze op 12 mei van dat jaar betrekken. Ruurd werkt bij de gemeente reiniging. Tot in 1968 blijven ze er wonen. De jongste kinderen trouwen in die periode, en  op 14 mei 1964 vieren ze er hun 50-jarig huwelijksfeest.  Halverwege de jaren "60 kopen ze ook modernere zaken, zoals een koelkast, een centrifuge en een gascomfort. En er komt een TV. Voor 1000 gulden zijn ze dan ook de trotse bezitters daarvan.

1959 Ruurd en Aukje op de stoep van hun huis aan de Langewal 99 te Gorredijk. Ze zijn dan 45 jaar getrouwd

 1964 Ruurd en Aukje met hun kinderen ter gelegenheid van hun 50-jarig huwelijksfeest bij café Hoekstra te Kortezwaag

In 1968 betrekken ze een bejaardenwoning aan de Tjerk Hiddesstrjitte 26. Eveneens te Gorredijk. De middelste woning van het middelste blok. Hier overlijdt Ruurd in de leeftijd van 78 jaar op 25 februari 1970, nadat hij een tijdje is verzorgd in het  'Blauhus' te Heerenveen.

In 1973 gaat Aukje naar kamer 311 in  verzorgingstehuis 'Heremastate' te Heerenveen. Ze sterft er op 94-jarige leeftijd op 17 februari 1986. 

Aukje op haar kamer in verzorgingstehuis Heremastate te Heerenveen, waar ze van 1973 tot haar overlijden in 1986 verbleef 

 

 

2021 Gerestaureerde grafsteen van Ruurd en Aukje. (Restauratie was  op initiatief van dochter Jantje Janna Visser - De Vries, die als laatste van de 11 kinderen in 2022 overleed.)